Het is rond 1975, net na de flowerpower, als ik tijdens de geschiedenisles zwart-witfilms zie van de verschrikkingen op onder meer Omaha Beach in Normandië. Ik raak die beelden en verhalen niet meer kwijt.

Tweeëntachtig jaar geleden valt Hitler Nederland aan. Twee maanden geleden valt Poetin Oekraïne aan. Zoals wij op 4 mei nog herdenken, zo herdenken over tweeëntachtig jaar in 2104 oude Oekraïners, die nu nog kinderen zijn, vast het gemis van hun geliefden. Een gemis, dat ze een leven lang bij zich dragen.

Hoeveel kinderen horen, dat hun ouders zijn omgekomen? Hoeveel ouders horen, dat hun kind is omgekomen? Verdwenen in een nooit meer te vinden graf.

Hoeveel Oekraïense boeren kunnen en durven nog op tijd zaaien? Hoeveel Oekraïense boeren kunnen straks nog oogsten? En hoeveel oogsten ze dan? De toenemende bedreiging van afnemende voedselzekerheid is al jaren een thema. Ik had nooit verwacht, dat een van de oorzaken zo letterlijk dichtbij zou zijn.

Rusland en Oekraïne zijn goed voor meer dan een derde van de wereldwijde tarwe-export.

Voedselzekerheid bestaat volgens de FAO (samengevat) als “alle mensen altijd fysiek, sociaal en economisch toegang hebben tot voldoende veilig en voedzaam voedsel voor hun voedingsbehoeften en voedselvoorkeuren voor een actief en gezond leven”. Het aantal mensen met acute voedselonzekerheid is sinds 2019 meer dan verdubbeld naar bijna 300 miljoen mensen.

Dat was voor de oorlog in Oekraïne. Rusland en Oekraïne zijn goed voor meer dan een derde van de wereldwijde tarwe-export. De oorlog heeft daarom waarschijnlijk gevolgen voor de voedselvoorziening in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Zuidoost-Azië als grootste importeurs van tarwe uit beide landen. En net daar is al onvoldoende voedsel.

Brood is in een groot deel van de wereld het basisvoedsel. De bakker staat – net als hier rond maart 1945 met Zweeds wittebrood – samen met de boer en molenaar aan de basis ervan. Daarom koester ik de boer, de molenaar en de bakker.

Inauguratie van de Meesters op 4 mei is dit jaar misschien wel de béste datum

Op 4 mei is de inauguratie van de nieuwe Meesters. Dat lijkt een vreemde datum. En toch, misschien is het dit jaar wel de béste datum. Het is dag dat we oorlogsslachtoffers herdenken en hen eer bewijzen. Omdat conflicten de grootste oorzaak van honger zijn, vind ik het dit jaar bij uitstek een dag om ook eer te bewijzen – op een andere manier, dat wel – aan enkele van onze beste bakkers. Bakkers, die samen met alle bakkers in de wereld, ons dagelijks basisvoedsel bakken. ‘Make love not war’ was de slogan van de flowerpower. Ik vind die van de flourpower beter: ‘Make loaves, not war’.

Foto: Graanveld in Oost-Oekraïne door Polina Rytova via Unsplash