Waarom is de oranjekoek van Bakker Ypma zo lekker? Waarom vindt ons gezin een zacht, wit bolletje met gebakken ei zo lekker? Waarom smaakt stokbrood in Frankrijk zoveel lekkerder dan in Nederland? Welke rol speelt de tongval van de bakker, de geur van het brood, het kraken van de korst of je wandeling met het stokbrood onder de arm naar de camping?

Dr. Wim Vaessen, oprichter van Essensor en dé Nederlandse autoriteit op het vlak van sensorisch onderzoek, vertelde tijdens een recent webinar, hoe àl onze zintuigen een hoofdrol spelen in de smaakbeleving. Een klassiek voorbeeld is de Pepsi Proef. Proeven mensen blind, dan vonden ze Pepsi vaak lekkerder. Zagen ze het logo terwijl ze proefden, dan kreeg Coca-Cola meestal de voorkeur. Dat verschil in beleving zie je zelfs terug in hersenactiviteit. Inderdaad, smaak is subjectief. Alleen op je smaakpapillen (check de link!) kun je niet vertrouwen.

Al trekken mijn speekselklieren alleen al van het woord ‘zure matten’ samen

Ook verpakking speelt zijn rol. Je maakt je product er aantrekkelijker mee. Of juist niet. Denk maar eens aan zo’n gesealde koekjesverpakking die scheurt zodra je ‘m openmaakt. Dat doet wat met me, zo’n kapot zakje. Is de kleur van de verpakking verzadigd (levendig, helder of diep), dan denken we dat het product lekkerder is.

Bij brood is dat anders, zoals ik tijdens consumententesten ooit al merkte: Hoe kleurlozer de broodzak, hoe verser mensen denken dat het brood is. Ook de letters op de verpakking doen ertoe. Ronde letters verbinden we met zoet, hoekige letters met bitter en zuur. Al trekken mijn speekselklieren alleen al van het woord ‘zure matten’ samen. Door een krakende chipszak ervaar je de chips als verser. Chocomel smaakt beter uit een oranje mok. En van muziek met veel bas smaakt rode wijn lekkerder.

Zou muziek ook een positieve invloed hebben op de rijping van het deeg?

Over muziek gesproken. In de wijngaard heeft muziek volgens professor Lise Korsten invloed op het rijpingsproces en de smaak van druiven. Zou dat ook zo zijn bij de rijping van deeg? Een test waard! Rockmuziek werkt bij druiven negatief, barokmuziek juist positief. Bij mij is dat dan weer net andersom.

Oh ja, die oranjekoek van Ypma – we rijden er 40 km voor om – is natuurlijk al goed van zichzelf. Daar begint het mee. De lekkerste ingrediënten zijn voor mij en mijn vrouw echter onze heerlijke jeugdherinneringen. Aan een tijd, waarin ik zeilinstructeur was en zij keukenprinses op Jeugdherberg It Beaken in Heeg. En dat broodje ei? Dat eten we als gezin onderweg naar ons vakantieadres. Hoe lekker wil je ‘t hebben?

Ik wens je een lekkere zomer toe!

Foto: Alex Haney via Unsplash