Ooit, lang geleden, was er een grote, kale man. Hij deed mee aan Lingo. Mijn familie krijgt er nog altijd spontane uitlachbuien van. Samen met mijn schoonzus – ik wil me vooral herinneren, dat ik voor haar meedeed – kwamen we glansrijk door de voorrondes. Tot de opname. Ik viel stil. Sloeg op slot. Blokkeerde.
De uitleg van Margriet Sitskoorn over hoe onze hersenen reageren op stress verzacht een beetje mijn schaamte voor die gênante vertoning. Ik begrijp nu, waarom mijn hersenen reageerden zoals ze deden. Sitskoorn is neuropsycholoog en hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de universiteit van Tilburg.
Onder stress ben je niet op je best. Je beslissingen niet, je gedrag niet en je emoties niet.
“Onder stress”, aldus Sitskoorn, “werken de sturende PFC-gebieden in de hersenen minder goed. Daardoor nemen je executieve vaardigheden af en vaar je meer op automatismen en korte-termijn-gebieden.” PFC staat voor de prefrontale cortex die betrokken is bij hersenfuncties als plannen, het nemen van beslissingen, je sociale gedrag en de beheersing van je impulsen. De executieve functies zijn de hogere controlefuncties van je hersenen.
Samengevat: Onder stress ben je niet op je best. Je beslissingen niet, je gedrag niet en je emoties niet. Kijk maar eens naar Kitchen Nightmares van chef Gordon Ramsey. Volop stress bij restaurants met ingestorte resultaten. Volop gevloek, gescheld en tranen. Volop verkeerde ingrediënten, verkeerde recepten en dus verkeerde smaken.
Voor menig lezer van Bakkerswereld komt de decemberdrukte eraan. Topdrukte in je bedrijf. Drukte, die dit jaar bij menig ondernemer wordt gecombineerd met een pijnlijk tekort aan goede medewerkers. Dat is een sterk recept voor stress. Sta er daarom nu alvast bij stil hoe die stress je beslissingen en planning beïnvloedt. En hoe je voorkomt, dat je in de weken voor kerst in een Bakery Nightmare belandt.
Je hebt geen idee, hoe sterk je bent.
Terugkijkend denk ik te weten, wat de blokkade bij mij veroorzaakte. Ik had niet de regie. Het roer niet in handen. Het kan ook anders. Vaak genoeg maakte ik spannende situaties mee. Situaties, waarin ik juist de leiding pakte en – op het water – letterlijk het roer. Dat werkt bij jou vast ook.
Als je merkt, dat de druk te groot wordt: Haal diep adem en grijp in. Neem het heft weer in handen. Je hebt geen idee, hoe sterk je bent. Als ondernemer heb je vaak genoeg laten zien, dat jij – ondanks alle stress – je hoofd niet laat hangen. Dat je er juist dan staat. De regie in handen neemt. Leiderschap toont. Ik wens je daarom vooral veel leiderschap met Sinterkerstennieuw. En vrede op aard’.
Foto: Bernie Almanzar via Unsplash